Mełnik, najmniejsze miasto Bułgarii

Mełnik, miasto znane z unikalnych piaskowych piramid dookoła, oraz świetnego wina, którego urok doceniał sam Winston Churchill, był głównym naszym celem jedynego dnia, spędzonego podczas wakacyjnej podróży w Bułgarii. 

Tour de Europe 2013, dzień 29 (poprzedni wpis z trasy: Rożen i monaster Rożenski). Kilka kilometrów od Rożena, miejscowości, w której jedyny raz podczas tej wakacyjnej podróży, nocowaliśmy w Bułgarii, leży niewielkie miasto Mełnik, jedna z najbardziej znanych miejscowości południowo-zachodniej Bułgarii.

Mełnik znany jest turystom z kilku co najmniej powodów, z których każdy stanowi o unikalności miasta na turystycznej mapie Bułgarii, ale i całego regionu. Wymieńmy trzy:

• 

  Mełnik jest najmniejszym istniejącym w Bułgarii miastem, na stałe zamieszkuje go niewiele ponad 200 osób; W sezonie letnim na pewno więcej tu turystów niż mieszkańców

• jest Mełnik znanym ośrodkiem produkcji wina, i to wina świetnego w smaku. Większość mieszkańców trudni się produkcją wina z uprawianej w okolicy winorośli. W wielu restauracjach i pensjonatach można je degustować, często bezpłatnie w ramach posiłku czy noclegu. Wino jest też głównym produktem, oferowanym przy uliczkach miasta, na wystawianych przed domami i sklepami prowizorycznych wystawach. Znanym wielbicielem wina z Mełnika był Winston Churchill, słynny brytyjski premier i laureat Nagrody Nobla
• Mełnik jest otoczony przez niezwykle widowiskowe formy skalne, uformowane z piaskowca, tzw. piaskowe piramidy. Często porównywane są one do tureckiej Kapadocji, oczywiście trzeba brać jednak poprawkę na skalę i popularność Kapadocji

Do tego dochodzi jeszcze bliskość monasteru Rożeńskiego, do którego można dotrzeć pieszym szlakiem z Mełniku, krocząc wśród wspomnianych piaskowych skał w kształcie piramid. Całość sprawia, że jest Mełnik sporą atrakcją turystyczną, przyciągając zarówno miłośników wina, jak i amatorów górskich pieszych wycieczek. A i dla szukających atrakcji historycznych czy religijnych coś się znajdzie.

Nie wiadomo dokładnie, kiedy Mełnik został założony. Po raz pierwszy w dokumentach pojawia się w XI wieku. Badania archeologiczne wskazują, że pierwszymi mieszkańcami byli członkowie jednego z trackich plemion, znanego dziś z tego, że wywodził się z niego słynny Spartakus. W 1215 r. został Mełnik nawet stolicą niewielkiego lokalnego księstewka, w wyniku czego powstała tu obronna twierdza, której ruiny są widoczne do dziś.

W czasach późniejszych, z racji swojego położenia na styku kilku państw, wielokrotnie zmieniał Mełnik przynależność państwową, przez pewien okres należał m.in. do Bizancjum, które również pozostawiło po sobie ślady, w postaci ruin bizantyjskich domów. Po podboju Bałkanów przez Osmanów, również Melnik wszedł w skład ich Imperium, a jego znaczenie znacznie spadło, aż do przełomu XVII / XVIII w., kiedy to rozpoczął się okres prosperity, związanej z produkcją wina i tytoniu. W tym czasie wybudowano tu wiele szkół i kościołów.

W końcówce XVIII w. Melnik posiadał 1300 domostw, 70 kościołów i ok.20 tys. mieszkańców. Później jednak pożary oraz wojny (szczególnie wojny bałkańskie, po których Mełnik przeszedł w ręce Bułgarów, a miasto opuścili mieszkańcy narodowości greckiej) doprowadziły do upadku miasta, które dziś jest znane jako najmniejsze miasto w Bułgarii.

Dziś Mełnik to w zasadzie jedna ulica, wokół której, oraz na okolicznych wzgórzach, tłoczą się domu, w większości spełniające rolę pensjonatów i hoteli, w których na najniższych kondygnacjach znajdują się restauracje lub sklepy. Przez środek tej ulicy przeprowadzony jest kanał burzowy, w sezonie letnim całkowicie wyschnięty, pozwalający na odprowadzenie wody ze wzgórz podczas ulew i deszczowych pór roku.

Drogowskazy, ustawione wzdłuż ulicy pozwalają na znalezienie historycznych pozostałości dawnych czasów w Mełniku, m.in.:

• 

  kościoła św.Nikoli, zbudowanego pierwotnie w XIII w., ale na przestrzeni czasów ciągle rozbudowywanego. Obecną formę przyjął w połowie XVIII w. Został zniszczony przez pożar w 1895 r., i odbudowany w początkach XX wieku. W środku znajdują się unikalne malowidła i ikony

• kościoła św.Antoniego, wybudowanego w 1765 r. W środku nadal można znaleźć łańcuchy, przeznaczone do wiązania chorych (patron kościoła uzdrawiał chorych psychicznie), co świadczy o tym, że jedną z funkcji kościoła było także leczenie psychicznie chorych
• kościoła św.Barbary, znajdującego się nieco poniżej Kordopulovej kashty (o niej poniżej), którego data budowy nie jest znana (jest określana na XIII / XIV wiek). W znajdującej się przed ruinami maleńkiej kapliczce, miejscowi postawili ikonę świętej, do dziś przynosząc do niej świece, monety, a nawet jedzenie
• siedziby władz z czasów tureckich (tzw. konak), pochodzącej z czasów osmańskich, kiedy to w jego ścianach urzędował przedstawiciel Imperium, z ramienia którego rządził miastem i prowincją
• bizantyjskiego domu (bolyarskiej kashty), najstarszego zachowanego bizantyjskiego domu na całych Bałkanach, wybudowanego w I połowie XIII wieku, za czasów despoty Alexiusa, jako jego rezydencja, stanowiąc część twierdzy, znajdującej się nieco wyżej na wzniesieniu. Budynek był zamieszkany aż do początków XX wieku, ale dziś pozostały jedynie ruiny
• twierdzy słowiańskiej z czasów despoty Alexiusa, wybudowanej w XIII w. za czasów, gdy Mełnik był stolicą jego księstwa. W wyniku wielu wojen, twierdza nie dotrwała do naszych czasów, pozostając w fazie ruiny po dziś dzień
• zabytkowych i historycznych domostw, m.in. Kordopulovej kashty, domu z czasów odrodzenia narodowego w Bułgarii, wybudowany w 1754 r., posiadający cztery kondygnacje, z których dwie najniższe zbudowane są z kamienia. Jest uznawany za największy dom tego typu i z tego okresu w całej Bułgarii. W podziemiach znajduje się piwnica, pełniąca rolę winiarni, mogąca pomieścić 200 ton trunku. Największa z beczek w piwnicach mieści aż 12,5 tony wina. Rewolucjonista Jane Sandanski, którego grób widzieliśmy w Rożenie, chronił się tu przed I wojną światową. Dziś budynek mieści muzeum, odwiedzane przez ok.30 tys. turystów rocznie

Najbardziej spektakularną atrakcją Mełnika jest jednak ta przyrodnicza – piramidy utworzone ze skał piaskowca w wyniku erozji gleby. Zresztą nie tylko piramidy, bo znaleźć można także w formacie np. grzybków czy szyszek. Wśród piaskowych cudów prowadzi kilka szlaków turystycznych (w tym jeden do wspomnianego monasteru Rożeńskiego), które mają swój początek w Mełniku.

W sezonie częstym widokiem są turyści z kijkami do nordic walking, pozostawiający samochody na miejskich parkingach i udający się w kierunku piaskowych wzgórz, w kierunku szlaków widokowych.

I na koniec, jeśli wolicie video od martwego obrazu fotograficznego, możecie pooglądać krótki film, pokazujący panoramę miasta Mełnik, filmowaną z poziomu twierdzy słowiańskiego despoty, Alexiusa, pochodzącej z XIII w.:

Z Mełnika jedziemy dalej, w stronę Polski, na północ. Kolejnym celem jest najsłynniejszy i największy bułgarski prawosławny monaster – monaster Rilski, położony w masywie górskim Riła, najwyższym paśmie górskim w Bułgarii i na całych Bałkanach.

Pełna galeria zdjęć z Mełnika w Bułgarii znajduje się na osobnej stronie naszego bloga oraz na naszym profilu na Facebooku.