Plac św.Marka jest niewątpliwie najbardziej znanym miejscem w Wenecji i podstawowym celem wszelkich turystycznych wycieczek. Znajduje się w dzielnicy San Marco, w najstarszej części zabytkowej Wenecji.
Na Plac św.Marka dotarliśmy drugiego dnia naszego pobytu w mieście, drogą wodną (vaporetto nr 2), opisaną w osobnym artykule. Oprócz zabytkowych, słynnych budowli go otaczających, plac znany jest także z częstego zalewania wodą (szczególnie porą zimową) oraz z kawiarni, mieszczących się pod arkadami na placu.
Historia placu św.Marka sięga IX wieku, kiedy to postanowiono na nim wybudować kościół pod wezwaniem św.Marka. Było on potrzebny do złożenia szczątków świętego, wykradzionych przez weneckich kupców w 828r. z Aleksandrii. W tamtych czasach plac był o wiele mniejszy, a środkiem dzisiejszego jego obszaru płynął kanał, dzielący go na dwie części.
Plac otoczony jest pięknymi i znanymi budowlami i zabytkami. Od strony północnej i południowej stoją budynki Proukracji. Część północna to budynek Prokuracji Starej, istniejący już w XII wieku. Przeniesiono do niego apartamenty Prokuratorów, najważniejszych po dożach urzędników weneckich. Spalony w 1512r. w pożarze, został zrekonstruowany w 1532r. Poziom parteru to 50 arkad w cieniu których dziś znajdują się puby i restauracje, wśród ktorych najbardziej znane to Caffe Quadri (działająca od 1775r.) i Caffe Lavena (od połowy XVIII wieku). Ta druga była ulubionym miejscem niemieckiego kompozytora, Ryszarda Wagnera.
Do budynku Prokuracji Starej przylega Torre dell’Orologio (wieża zegarowa). Jej budowa ukończona została w 1506r., a wewnątrz zainstalowano zegar astronomiczny, pokazujący nie tylko czas, ale i pory roku, fazy księżyca i położenie słońca. Na samej górze stoją figurki Maurów, wybijające czas o każdej pełnej godzinie. Powyżej zegara znajduje się figura skrzydlatego lwa, symbol Wenecji.
Za zachodnim końcem budynku Prokuracji Starej, na jego tyłach, znajduje się malownicza Bacino Orseolo, zatoczka wodna na kanale, będąca największą przystanią gondolową w Wenecji. Jeśli szukasz widoku gondoli i gondolierów w charakterystycznych pasiastych koszulkach, tu na pewno się nie zawiedziesz. Dla szukających chwili odetchnienia w nowoczesnym wystroju – obok stoi wenecka Hard Rock Cafe – najmniejsza z istniejących na świecie lokalizacji tej sieci.
Południowa strona to budynek Prokuracji Nowej. Prace przy jego budowie zakończono w 1640 roku, a projektowany był jako rozbudowa pomieszczeń prokuratorskich. W czasach napoleońskich został przekształcony w pałac królewski z siedzibą gubernatora. Później był rezydencją królów włoskich, obecnie znajdują się w nim apartamenty prezydenckie. Na parterze budynku mieści się najstarsza kawiarnia w Wenecji, Caffe Florian, działająca od 1720 roku.
Obok budynku Prokuracji Nowej stoi dzwonnica św.Marka, najwyższa budowla w Wenecji (99m wysokości). Pierwsza jej wersja została postawiona już w IX wieku. Dzisiejszy kształt został jej nadany w XI w., a podwyższona została w kolejnym stuleciu. Jej pierwotnym przeznaczeniem była wieża obserwacyjna oraz latarnia morska. W 1902r. wieża zawaliła się, dziesięć lat później ukończono jej rekonstrukcję. Dziś jest udostępniona dla ruchu turystycznego, na górę zwiedzających wozi specjalna winda. Z góry można podziwiać niezapomniane widoki na starą Wenecję.
Oba budynki prokuratorii zostały połączone (w 1810r.) na osobiste życzenie Napoleona, zachwyconego pięknem placu, klasycystycznym budynkiem Ala Napoleonica. Koronowany w 1805r. na króla Włoch Napoleon zaplanował sobie na placu św.Marka swoją siedzibę.
Wschodni kraniec placu św.Marka stanowi Bazylika św.Marka, zbudowana w 832r. na potrzeby pochówku szczątków świętego. Bazylika została zniszczona w pożarze pod koniec X w. i odbudowana w kolejnym stuleciu. W swojej historii była wyjątkowo wiele razy przebudowywana, ale zachowała swój kształt, stworzony na planie krzyża greckiego oraz charakter przypominający architekturę islamu. Wnętrze jest bogato zdobione mozaikami, zajmującymi w sumie 4000m2. Za głównym ołtarzem znajduje się niezwykle cenny Pala d’Oro (złoty ołtarz), budowany stopniowo od X do XIV wieku, dziś zawierający 1300 pereł, 300 szmaragdów, 400 granatów i 15 rubinów.
W górnej części Bazyliki znajduje się galeria, udostępniona zwiedzającymi, zawierająca bardzo cenne dzieła sztuki (w tym rzeźba czterech koni z kwadrygi – kopia (oryginał jest w muzeum) – pochodząca z II w.p.n.e., jedyna tego typu rzeźba zachowana do naszych czasów, jest symbolem potęgi miasta).
Cała Bazylika jest dostępna dla ruchu turystycznego i to bez opłat – płaci się tylko za dodatkowe elementy zwiedzania (np. wspomniana galeria – koszt 3 euro). Niemal zawsze do wejścia są ogromne kolejki. Choć posuwają się one nadzwyczaj sprawnie, to i tak czas oczekiwania na wejście rzadko kiedy schodzi poniżej 30-40 minut. Niezwykle istotna rzecz – do środka nie są przez strażników (tak, przygotujcie się na kontrolę przy wejściu) wpuszczane osoby z jakimikolwiek torbami czy plecakami. W takim przypadku, zamiast stać w kolejce, od razu udajcie się na Calle San Basso (boczna ściana budynku Prokuratorii Starej), gdzie zlokalizowana jest bezpłatna przechowalnia bagażu. Szkoda tracić czas w kolejce, po odstaniu swojego i tak zostaniecie odesłani do niej przez strażników. Strażnicy nie wpuszczają także przesadnie roznegliżowanych osób (nie ma obaw jeśli chodzi o krótkie spodnie czy t-shirt).
Obok Bazyliki znajduje się przylegający do placu św.Marka, Piazzetta di San Marco (placyk św.Marka), z drugiej strony dochodzący do morza. Placyk był kiedyś miejscem spotkań weneckich polityków oraz… egzekucji. Te ostatnie odbywały się pomiędzy dwoma stojącymi na placyku kolumnami, przywiezionymi z Konstantynopola w XII wieku. Na szczycie jednej stoi figura św.Teodora, na drugiej zaś lew św.Marka (symbol republiki weneckiej).
Wschodnią ścianę Piazzetta di San Marco stanowi pałac dożów, gotycka siedziba władców i rządu Wenecji. Zbudowany na miejscu bizantyjskiego zamku w 814r., w kolejnym stuleciu spłonął w pożarze. Odbudowany w XI w., wielokrotnie przebudowywany w czasach późniejszych. Wewnątrz znajduje się dziedziniec. Dziś we wnętrzach znajduje się muzeum, do zwiedzania udostępniona jest także część pomieszczeń pałacowych. Na jednym z fresków znajduje się poczet 76 weneckich dożów – zamiast portretu jednego z nich jest miejsce przykryte kirem (doża został ścięty za spiskowanie przeciwko republice).
Z tyłu pałacu (patrząc od strony placu św.Marka), jest on połączony z tzw. nowym więzieniem mostem nazwanym Mostem Westchnień (nad kanałem Pałacowym), jednym z najbardziej znanych mostów na świecie. Most, wybudowany w 1614r., łączył z więzieniem pomieszczenia na 1-wszym piętrze pałacu dożów. Mostem prowadzono do więzienia na odbycie wyroku więźniów, skazywanych przez obradujący w pałacu Trybunał Kryminalny. Wg legendy, nazwa pochodzi od tęsknych westchnień skazanych, oglądających po raz ostatni przed odbyciem kary (a często w ogóle) wolny świat. Most można oglądać m.in. płynąc gondolą.
Cały plac św.Marka jest absolutnym „must be” dla każdego turysty w Wenecji. Naprawdę warto. My udajemy się dalej, na zwiedzanie reszty weneckiej dzielnicy San Marco.
Pełną galerię ze zwiedzania weneckiej dzielnicy San Marco, znajdziecie na naszym facebookowym profilu.
