Goszcząc w austriackim Salzburgu nie sposób wręcz pominąć miejsca, związane z najsłynniejszym w historii obywatelem tego miasta – Wolfganga Amadeusza Mozarta. Kilka z nich i nam udało się zobaczyć.
Malta 2015, dzień 2 (poprzedni wpis: Mozartkugeln, słynne czekoladki z Salzburga).W drodze do Budapesztu, skąd mieliśmy wylecieć na zimowe ferie na Malcie, jeden pełny dzień spędziliśmy w austriackim Salzburgu, do którego ciągnęło nas niemal „od zawsze”. Historię słynnych czekoladek Mozartkugeln, jednego z symboli miasta, opisywaliśmy w poprzednim wpisie. Teraz czas na historię najważniejszego mieszkańca miasta w historii – czyli Mozarta.
Joannes Chrysostomus Wolfgangus Theophilus Mozart, bo tak wg metryki nazywał się słynny kompozytor, urodził się w Salzburgu w 1756 r. Dom, w którym się narodził, stoi do dziś przy ulicy Getreidegasse 9, całkiem niedaleko placu Alter Markt i salzburskiej katedry. We wnętrzach znajduje się „Mozarteum”, muzeum poświęcone życiu i twórczości Mozarta.
Dzień po narodzinach, przyszły słynny kompozytor został ochrzczony w salzburskiej katedrze, stojącej w centralnej części dzisiejszego starego miasta. Katedra w Salzburgu ma niezwykle długą historię. Dzisiejsza świątynia pod wezwaniem św.Ruperta została pierwotnie wybudowana przez niego ok.774 r., a krótko potem przebudowana na zlecenie innego świętego – św.Wirgiliusza. W tej postaci przetrwała aż do samej końcówki XVI w., kiedy to została poważnie uszkodzona, w wyniku czego zdecydowano się na jej rozbiórkę.
Katedrę odbudowano od podstaw, jej konsekracja odbyła się w 1628 r. i w tej postaci stoi do dzisiejszego dnia. Świątynia prezentuje się naprawdę okazale – ma w końcu aż 142 m długości i 33 m wysokości. Przed kościołem stoi równie piękna rzeźba Niepokalanej Maryi, pochodząca z II połowy XVIII w.
Wracamy do Mozarta. Wolfgang Amadeusz był jednym z siedmiorga rodzeństwa, drugim najstarszym w kolejności – miał starszą siostrę oraz pięcioro młodszych – niestety całe młodsze rodzeństwo umarło bardzo wcześnie, jeszcze w wieku dziecięcym. Starsza o pięć lat siostra Maria Anna, równocześnie z bratem pobierała od rodziców pierwsze nauki muzyki. Razem również odbywali pierwsze podróże i muzyczne występy. Kontakt urwał im się praktycznie zaraz po ostatecznym opuszczeniu Salzburga przez brata (1783 r.).
Maria Anna przeżyła swojego słynnego brata o długie lata. Wolfgang Amadeusz zmarł już w 1791 r. (czyli mając zaledwie 35 lat), natomiast jego siostra dożyła wieku 78 lat, umierając w 1829 r. Została pochowana na cmentarzu Petersfriedhof, znajdującym się za kościołem św.Piotra (kiedyś znajdowało się tu opactwo). Cmentarz datuje się na czas powstania opactwa, czyli czasy św.Ruperta (VIII w.). Jak dotychczas najstarsze nagrobki tu znajdujące się datuje się na wiek XIII. Na terenie cmentarza znajduje się także wejście do wykutych w skałach katakumb, prawdopodobnie pamiętających jeszcze czasy wczesnego chrześcijaństwa.
Na cmentarzu Petersfriedhof, obok siostry Mozarta, chowano wielu znamienitych obywateli Salzburga, w tym burmistrzów i ludzi nauki i sztuki – m.in. Michaela Haydna, młodszego brata słynnego kompozytora – Józefa. Leży tu także amerykański generał Collins, którego wojska zasłynęły m.in. bitwą o Ardeny czy wyzwoleniem obozu koncentracyjnego w Dachau w końcówce II wojny światowej.
Wróćmy jednak z powrotem do samego Wolfganga Amadeusza Mozarta. Już w wieku kilku lat rozpoczął on intensywne podróżowanie z ojcem, występując w wielu bliższych i dalszych miastach (Wiedeń, Monachium, miasta we Włoszech) – od najmłodszych lat zdradzał bowiem wybitne talenty muzyczne. Gdy Wolfgang miał kilkanaście lat, rodzina przeprowadziła się w inne miejsce Salzburga, na drugą stronę rzeki Salzach. Dziś dom ten mieści się przy Makartplatz 8 – tu również mieści się muzeum mu poświęcone. Tutaj Mozart mieszkał do 1783 r., kiedy to na zawsze opuścił Salzburg, przeprowadzając się do Wiednia.
Rok wcześniej, także we Wiedniu, Mozart wziął ślub z Konstancją Weber, blisko spowinowaconą z Carlem Marią von Weberem, innym słynnym niemieckim kompozytorem (rodzice Konstancji i Carla byli rodzeństwem). 10 miesięcy po ślubie Mozartom urodził się syn – krótko po tym wybrali się z Wiednia do Salzburga, by spotkać się z ojcem i siostrą kompozytora – niestety synek tej podróży nie przeżył, zmarł po przybyciu do Salzburga…
W momencie przeprowadzki do Wiednia w 1783 r., kończą się w Salzburgu ślady życia Mozarta. Choć nie do końca, bo nieopodal domu, z którego ostatecznie Mozart wyjechał do Wiednia, znajduje się kościół św.Sebastiana i przyległy do niego cmentarz Sebastiansfriedhof. Tu pochowano żonę Mozarta, Konstancję – ona także, podobnie jak siostra Maria Anna, przeżyła kompozytora. Zdążyła jeszcze po raz drugi wyjść za mąż, zmarła w 1842 r., w wieku ponad 80 lat. Konstancja spoczywa we wspólnym grobowcu z Leopoldem Mozartem, ojcem Wolfganga Amadeusza – ale ojciec jest tu pochowany tylko symbolicznie. W rzeczywistości pochowano go w zbiorowym grobowcu gdzieś przy kościele św.Sebastiana.
Praktycznie cała najbliższa rodzina Mozarta spoczywa w Salzburgu, ale on sam pochowany został bez rozgłosu i tłumów na jednym z wiedeńskich cmentarzy. Jest bardzo dużo tajemnic, związanych z pochówkiem – zaczynając od tej najważniejszej – do dziś nie jest znane miejsce spoczynku kompozytora. Pochowano go wg zasad pochówku ludzi pospolitego pochodzenia, w miejscu gdzie szybko chowano kolejne osoby – stąd powszechny osąd panujący do niedawna, że Mozarta pochowano w zbiorowej mogile. To nieprawda – ale fakt faktem – nikt do dziś nie wie, gdzie dokładnie złożono ciało kompozytora.
Miasto upamiętniło swego słynnego obywatela w 1842 r., stawiając na jednym z głównych placów starego miasta okazały pomnik kompozytora. Co ciekawe, pomysłodawcą ufundowania pomnika był pochodzący z Poznania pisarz Julius Schilling. Pomnik odsłonięto w obecności dwóch synów Mozarta – wdowa po kompozytorze, Konstancja, nie doczekała tego momentu, na krótko przed uroczystością zmarła, zresztą w jednym z domów na placu, gdzie pomnik postawiono. Dziś także ten plac (kiedyś Michaelerplatz) nosi imię kompozytora – Mozartplatz.
Ostatnim śladem po Mozarcie w Salzburgu są… czekoladki. Bo jakżeby nie wspomnieć w tym miejscu o słynnych Mozartkugeln – okrągłych czekoladkach, których recepturę wymyślił pod koniec XIX w. miejscowy cukiernik, nazywając je właśnie od nazwiska Mozarta. Historię tych niezwykle popularnych słodyczy opisaliśmy już w poprzednim wpisie z Salzburga.
Na tym kończą się znalezione przez nas ślady Mozarta w Salzburgu. Żeby jednak dopełnić temat słynnych obywateli tego miasta – jeśli będziecie się uważnie rozglądali, to znajdziecie tu również ślady innych znanych ludzi, którzy stąd pochodzą: Christiana Dopplera (fizyka, tego od efektu Dopplera z lekcji fizyki) czy Herberta von Karajana, także kompozytora. Z nazwisk, które być może niewiele mówią – w Salzburgu urodził się także Joseph Mohr. Prawda, że nie macie żadnych skojarzeń ? Ale w każde Boże Narodzenie słyszycie i śpiewacie jego kolędę – Joseph Mohr był (żył na przełomie XVIII / XIX w.) współautorem jednej z tych najsłynniejszych – kolędy „Cicha Noc” 🙂 A w kolejnym wpisie zrobimy przegląd najważniejszych zabytków i miejsc wartych odwiedzenia w Salzburgu.
